Wirusowe zapalenie wątroby u psów (CAV) – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Wirusowe zapalenie wątroby u psów, wywoływane przez wirus CAV-1 (Canine Adenovirus type 1), to zakaźna choroba o potencjalnie ciężkim przebiegu, która atakuje wątrobę, nerki oraz układ odpornościowy psa. CAV-1 występuje na całym świecie i stanowi poważne zagrożenie zwłaszcza dla młodych psów i zwierząt nieszczepionych.
Przyczyny zakażenia
Wirus CAV-1 przenosi się przez kontakt z wydzielinami zakażonych psów, takimi jak ślina, mocz, kał czy wydzielina z nosa. Patogen jest wyjątkowo odporny na czynniki środowiskowe i może przetrwać w otoczeniu przez kilka tygodni, co ułatwia jego rozprzestrzenianie.
Do zakażenia dochodzi zazwyczaj drogą pokarmową lub oddechową, gdy pies spożyje zanieczyszczoną wodę, żywność lub wejdzie w kontakt z zakażonym środowiskiem.
Objawy kliniczne
Objawy wirusowego zapalenia wątroby zależą od wieku psa, stanu jego układu odpornościowego i stopnia zaawansowania choroby. W przebiegu choroby można wyróżnić formę ostrą, przewlekłą oraz postać bezobjawową.
Najczęstsze objawy CAV-1:
- gorączka,
- apatia, brak apetytu,
- wymioty i biegunka (czasem z krwią),
- zażółcenie błon śluzowych (żółtaczka),
- ból brzucha, szczególnie w okolicy wątroby,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- wybroczyny na skórze i błonach śluzowych,
- obrzęk rogówki (tzw. "niebieskie oko"), który może wystąpić w późniejszym stadium choroby.
U szczeniąt zakażenie wirusem CAV-1 może przebiegać piorunująco, prowadząc do nagłej śmierci w wyniku ostrej niewydolności wątroby.
Diagnostyka
Rozpoznanie wirusowego zapalenia wątroby u psów opiera się na:
- Wywiadzie i badaniu klinicznym – objawy, takie jak gorączka i żółtaczka, mogą sugerować CAV-1.
- Domowych testach diagnostycznych
- Badaniach laboratoryjnych – zmiany w morfologii krwi, takie jak podwyższone poziomy enzymów wątrobowych, zaburzenia krzepnięcia czy leukopenia, są charakterystyczne dla zakażenia.
- Testach serologicznych – wykrywanie przeciwciał przeciwko wirusowi CAV-1.
- Diagnostyce molekularnej (PCR) – umożliwia wykrycie materiału genetycznego wirusa w próbkach krwi, moczu czy kału.
W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie biopsji wątroby, aby ocenić stopień uszkodzenia narządu.
Leczenie
Nie ma specyficznego leku przeciwwirusowego dla wirusa CAV-1, dlatego leczenie jest objawowe i wspomagające. Główne cele terapii to:
- Stabilizacja stanu ogólnego psa – nawadnianie (kroplówki), wyrównanie elektrolitów.
- Ochrona wątroby – stosowanie leków hepatoprotekcyjnych, wspomagających regenerację wątroby.
- Zapobieganie wtórnym zakażeniom bakteryjnym – antybiotykoterapia.
- Leczenie objawów towarzyszących – leki przeciwwymiotne, przeciwbólowe i przeciwwirusowe.
W ciężkich przypadkach konieczna jest hospitalizacja, a rokowanie zależy od stopnia uszkodzenia wątroby i ogólnego stanu zdrowia psa.
Profilaktyka
Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania CAV-1 jest regularne szczepienie psów. Szczepionki przeciwko wirusowi CAV-2 (spokrewnionemu z CAV-1) zapewniają krzyżową ochronę przed wirusowym zapaleniem wątroby. Program szczepień obejmuje podanie pierwszych dawek w wieku szczenięcym, a następnie regularne doszczepianie co kilka lat.
Dodatkowe środki profilaktyczne:
- unikanie kontaktu z nieznanymi lub nieszczepionymi psami,
- wysokiego poziomu higieny w otoczeniu psa,
- regularne badania kontrolne u weterynarza.
Podsumowanie
Wirusowe zapalenie wątroby u psów (CAV) to groźna choroba, która może prowadzić do poważnych uszkodzeń wątroby i innych narządów. Dzięki regularnym szczepieniom i odpowiedniej opiece można skutecznie zapobiec zakażeniu. Wczesne rozpoznanie objawów i szybka interwencja weterynaryjna są kluczowe dla poprawy rokowania u chorego psa. W trosce o zdrowie pupila warto zwracać uwagę na objawy sugerujące chorobę i regularnie kontrolować jego stan u weterynarza.