Wirusowe zapalenie wątroby u psów (CAV) – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Wirusowe zapalenie wątroby u psów, wywoływane przez wirus CAV-1 (Canine Adenovirus type 1), to zakaźna choroba o potencjalnie ciężkim przebiegu, która atakuje wątrobę, nerki oraz układ odpornościowy psa. CAV-1 występuje na całym świecie i stanowi poważne zagrożenie zwłaszcza dla młodych psów i zwierząt nieszczepionych.

Przyczyny zakażenia

Wirus CAV-1 przenosi się przez kontakt z wydzielinami zakażonych psów, takimi jak ślina, mocz, kał czy wydzielina z nosa. Patogen jest wyjątkowo odporny na czynniki środowiskowe i może przetrwać w otoczeniu przez kilka tygodni, co ułatwia jego rozprzestrzenianie.

Do zakażenia dochodzi zazwyczaj drogą pokarmową lub oddechową, gdy pies spożyje zanieczyszczoną wodę, żywność lub wejdzie w kontakt z zakażonym środowiskiem.

Objawy kliniczne

Objawy wirusowego zapalenia wątroby zależą od wieku psa, stanu jego układu odpornościowego i stopnia zaawansowania choroby. W przebiegu choroby można wyróżnić formę ostrą, przewlekłą oraz postać bezobjawową.

Najczęstsze objawy CAV-1:

• gorączka,
• apatia, brak apetytu,
• wymioty i biegunka (czasem z krwią),
• zażółcenie błon śluzowych (żółtaczka),
• ból brzucha, szczególnie w okolicy wątroby,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• wybroczyny na skórze i błonach śluzowych,
• obrzęk rogówki (tzw. "niebieskie oko"), który może wystąpić w późniejszym stadium choroby.

U szczeniąt zakażenie wirusem CAV-1 może przebiegać piorunująco, prowadząc do nagłej śmierci w wyniku ostrej niewydolności wątroby.

Diagnostyka

Rozpoznanie wirusowego zapalenia wątroby u psów opiera się na:

• Wywiadzie i badaniu klinicznym – objawy, takie jak gorączka i żółtaczka, mogą sugerować CAV-1.
• Domowych testach diagnostycznych
• Badaniach laboratoryjnych – zmiany w morfologii krwi, takie jak podwyższone poziomy enzymów wątrobowych, zaburzenia krzepnięcia czy leukopenia, są charakterystyczne dla zakażenia.
• Testach serologicznych – wykrywanie przeciwciał przeciwko wirusowi CAV-1.
• Diagnostyce molekularnej (PCR) – umożliwia wykrycie materiału genetycznego wirusa w próbkach krwi, moczu czy kału.

W niektórych przypadkach konieczne może być wykonanie biopsji wątroby, aby ocenić stopień uszkodzenia narządu.

Leczenie

Nie ma specyficznego leku przeciwwirusowego dla wirusa CAV-1, dlatego leczenie jest objawowe i wspomagające. Główne cele terapii to:

• Stabilizacja stanu ogólnego psa – nawadnianie (kroplówki), wyrównanie elektrolitów.
• Ochrona wątroby – stosowanie leków hepatoprotekcyjnych, wspomagających regenerację wątroby.
• Zapobieganie wtórnym zakażeniom bakteryjnym – antybiotykoterapia.
• Leczenie objawów towarzyszących – leki przeciwwymiotne, przeciwbólowe i przeciwwirusowe.

W ciężkich przypadkach konieczna jest hospitalizacja, a rokowanie zależy od stopnia uszkodzenia wątroby i ogólnego stanu zdrowia psa.

Profilaktyka

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania CAV-1 jest regularne szczepienie psów. Szczepionki przeciwko wirusowi CAV-2 (spokrewnionemu z CAV-1) zapewniają krzyżową ochronę przed wirusowym zapaleniem wątroby. Program szczepień obejmuje podanie pierwszych dawek w wieku szczenięcym, a następnie regularne doszczepianie co kilka lat.

Dodatkowe środki profilaktyczne:

• unikanie kontaktu z nieznanymi lub nieszczepionymi psami,
• wysokiego poziomu higieny w otoczeniu psa,
• regularne badania kontrolne u weterynarza.

Podsumowanie

Wirusowe zapalenie wątroby u psów (CAV) to groźna choroba, która może prowadzić do poważnych uszkodzeń wątroby i innych narządów. Dzięki regularnym szczepieniom i odpowiedniej opiece można skutecznie zapobiec zakażeniu. Wczesne rozpoznanie objawów i szybka interwencja weterynaryjna są kluczowe dla poprawy rokowania u chorego psa. W trosce o zdrowie pupila warto zwracać uwagę na objawy sugerujące chorobę i regularnie kontrolować jego stan u weterynarza.