Herpeswirus kotów (FHV): przyczyny, objawy, diagnoza i leczenie

Herpeswirus kotów (FHV, feline herpesvirus) to jedno z najczęściej występujących schorzeń wirusowych u kotów, należące do grupy herpeswirusów. Choroba wywołana przez ten wirus, znana jako wirusowe zapalenie nosa i tchawicy kotów, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, zwłaszcza u młodych, osłabionych lub starszych kotów. W poniższym artykule przybliżymy przyczyny, objawy, sposoby diagnozowania oraz metody leczenia i profilaktyki tej choroby.

Przyczyny i sposób przenoszenia

Herpeswirus kotów jest wirusem DNA, który atakuje głównie układ oddechowy. Zakażenie następuje najczęściej drogą kropelkową poprzez kontakt z wydzielinami chorego kota (ślina, wydzielina z nosa i oczu) lub bezpośrednio przez kontakt z zakażonym zwierzęciem. Wirus może być również przenoszony za pośrednictwem skażonych powierzchni, takich jak miski na wodę i pokarm, kuwety czy legowiska.

Wirus może przetrwać w organizmie kota w formie utajonej przez wiele lat, a stres lub osłabienie układu immunologicznego mogą wywołać nawroty choroby.

Objawy zakażenia herpeswirusem kotów

Objawy FHV są z reguły związane z układem oddechowym i obejmują:

• Wodnisty lub ropny wyciek z nosa i oczu – charakterystyczny objaw zakażenia,
• Kichanie i kaszel,
• Zapalenie spojówek,
• Gorączka,
• Utrata apetytu,
• Osowiałość,
• Wrzody rogówki (w ciężkszych przypadkach),
• Problemy z oddychaniem – w zaawansowanych przypadkach może dojść do duszności.

U niektórych kotów infekcja może przebiegać łagodnie lub bezobjawowo, ale takie zwierzęta nadal mogą być źródłem zakażenia dla innych kotów.

Diagnoza

Rozpoznanie herpeswirusa kotów opiera się na objawach klinicznych oraz wywiadzie weterynaryjnym. Aby potwierdzić diagnozę, lekarz weterynarii może wykonać następujące badania:

• Badanie PCR – pozwala na wykrycie DNA wirusa w wymazach z nosa, gardła lub oczu,
• Domowe testy diagnostyczne – na rynku dostępne są zestawy testów, które pozwalają na wstępne wykrycie wirusa w warunkach domowych.
• Badania serologiczne – w celu określenia poziomu przeciwciał przeciwko herpeswirusowi,
• Badania cytologiczne i histopatologiczne– szczególnie w przypadkach ciężkich zapaleń spojówek lub rogówki.

Leczenie

Leczenie FHV ma charakter objawowy i wspomagający, ponieważ obecnie nie ma skutecznego leku eliminującego wirusa z organizmu. W terapii stosuje się:

• Leki przeciwwirusowe: L-lizyna – aminokwas zmniejszający replikację wirusa, Preparaty przeciwwirusowe miejscowe (np. krople do oczu z idoksurydyną).
• Antybiotyki – stosowane w przypadkach nadkażeń bakteryjnych.
• Leki przeciwzapalne – łagodzące stan zapalny spojówek i nosa.
• Suplementy diety i wspomaganie odporności Preparaty zawierające witaminy z grupy B, cynk i witaminę C, Wspomagające suplementy dla kotów, takie jak oleje omega-3, które łagodzą stany zapalne.
• Inhalacje i nawilżanie powietrza – pomagające w łagodzeniu objawów ze strony układu oddechowego.

W ciężkszych przypadkach konieczna może być hospitalizacja i intensywna terapia.

Nawracające objawy

U kotów, które przeszły infekcję herpeswirusem, objawy mogą powracać przez całe życie. Wirus często pozostaje w organizmie w formie utajonej i może zostać reaktywowany w sytuacjach stresowych, takich jak zmiana miejsca zamieszkania, inne choroby czy obniżona odporność.

Jeśli kot jest nosicielem FHV, należy:

• unikać stresu – zapewnić spokojne i stabilne środowisko,
• Wspierać układ immunologiczny – stosować odpowiednie suplementy i dietę bogatą w składniki odżywcze,
• Regularnie odwiedzać weterynarza – kontrolne wizyty pozwalają monitorować stan zdrowia i szybko reagować na ewentualne nawroty,
• Zapewnić odpowiednią higienę – unikać kontaktu z innymi kotami, zwłaszcza młodymi i osłabionymi, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa.

Co zrobić po uzyskaniu wyniku?

Jeśli test (domowy lub przeprowadzony u lekarza weterynarii) wskazuje na obecność przeciwciał, skonsultuj się z lekarzem weterynarii w celu dalszej oceny stanu zdrowia kota. W przypadku aktywnego zakażenia konieczne może być wdrożenie leczenia farmakologicznego oraz ścisła kontrola zdrowia zwierzęcia.

Domowe testy diagnostyczne to szybki i wygodny sposób na wstępną ocenę zdrowia kota, ale zawsze warto potwierdzić ich wyniki u weterynarza, aby podjąć właściwe kroki terapeutyczne lub profilaktyczne.

Profilaktyka

Zapobieganie zakażeniom FHV opiera się na:

• Szczepieniach – podstawowe szczepienie przeciwko wirusowemu zapaleniu nosa i tchawicy jest częścią standardowego programu szczepień dla kotów. Szczepienie znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia oraz łagodzi przebieg choroby w przypadku zakażenia.
• Unikaniu kontaktu z zakażonymi kotami – szczególnie ważne w przypadku kociąt i kotów osłabionych.
• Utrzymywaniu higieny – regularne mycie rąk, dezynfekcja powierzchni i używanie oddzielnych misek i legowisk dla zdrowych i chorych kotów.

Podsumowanie

Herpeswirus kotów (FHV) jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia kotów, zwłaszcza tych o obniżonej odporności. Szybkie rozpoznanie i odpowiednie leczenie pozwalają łagodzić objawy choroby oraz poprawić jakość życia chorego zwierzęcia. Ważna jest również profilaktyka, która obejmuje szczepienia oraz minimalizowanie stresu u kotów, co pozwala zmniejszyć ryzyko nawrotów choroby. W razie podejrzenia infekcji FHV zawsze warto skonsultować się z lekarzem weterynarii.