Giardia u psów (GIA) – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Giardia to pasożytniczy pierwotniak wywołujący giardiozę, jedną z najczęściej diagnozowanych chorób jelitowych u psów. Zakażenie tą chorobą występuje na całym świecie, a największe ryzyko dotyczy młodych psów, zwierząt przebywających w skupiskach oraz tych o osłabionym układzie odpornościowym.

Przyczyny zakażenia

Giardiozę powodują pierwotniaki Giardia duodenalis (inaczej Giardia intestinalis lub Giardia lamblia), które kolonizują jelito cienkie psów. Zakażenie następuje poprzez połknięcie cyst pasożyta, które znajdują się w zanieczyszczonej wodzie, glebie, kale innych zwierząt lub na skażonych powierzchniach. Cysty te są wyjątkowo odporne na warunki środowiskowe i mogą przetrwać poza organizmem gospodarza przez długi czas.

Zarażenie jest szczególnie powszechne w miejscach, gdzie psy mają bliski kontakt ze sobą, takich jak hodowle, schroniska czy wybiegi. Ryzyko zakażenia zwiększa się również w miejscach o ograniczonym dostępie do czystej wody i odpowiedniej higieny.

Objawy kliniczne

Objawy giardiozy u psów mogą być bardzo zróżnicowane. Niektóre psy przechodzą zakażenie bezobjawowo, co utrudnia jego rozpoznanie i sprzyja dalszemu rozprzestrzenianiu pasożyta. U zwierząt objawowych najczęściej występują:

• przewlekła lub nawracająca biegunka (często wodnista, o nieprzyjemnym zapachu),
• wymioty,
• utrata apetytu,
• spadek masy ciała,
• apatia i osłabienie,
• odwodnienie wynikające z biegunki.

Objawy są bardziej wyraźne u szczeniąt oraz psów o osłabionej odporności. W cięższych przypadkach może dojść do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych, co prowadzi do wyniszczenia organizmu.

Diagnostyka

Rozpoznanie giardiozy wymaga przeprowadzenia badań laboratoryjnych. Standardowo stosuje się badanie kału, w którym poszukuje się cyst Giardia. W przypadku trudności z ich wykryciem można wykorzystać testy immunologiczne, takie jak test ELISA, które identyfikują antygeny pasożyta w kale psa.

Zaleca się pobranie próbek kału w kilku kolejnych dniach, ponieważ wydalanie cyst przez zarażonego psa może być nieregularne. W bardziej skomplikowanych przypadkach pomocna bywa diagnostyka molekularna, na przykład PCR, która pozwala na wykrycie materiału genetycznego pierwotniaka.

Leczenie

Leczenie giardiozy polega na stosowaniu odpowiednich leków przeciwpierwotniakowych, takich jak fenbendazol lub metronidazol. Terapia trwa zazwyczaj kilka dni, ale w cięższych przypadkach może być konieczne jej przedłużenie. Ważne jest również odpowiednie wsparcie dietetyczne, które pomoże w regeneracji przewodu pokarmowego.

Podczas leczenia konieczne jest utrzymanie wysokiego poziomu higieny, zarówno w otoczeniu psa, jak i w kontaktach z nim. Regularne sprzątanie i dezynfekcja miejsc, w których przebywa pies, oraz częste mycie misek, legowisk i zabawek znacząco zmniejsza ryzyko ponownego zakażenia.

Profilaktyka

Zapobieganie giardiozie opiera się przede wszystkim na odpowiedniej higienie. Należy unikać podawania psom wody z nieznanych źródeł oraz minimalizować ich kontakt z miejscami, które mogą być skażone kałem innych zwierząt. W miejscach skupisk psów warto stosować regularne badania kału w kierunku pasożytów.

Na rynku dostępne są preparaty wspomagające układ odpornościowy i ograniczające ryzyko zakażeń pasożytniczych. W przypadku psów często narażonych na kontakt z zanieczyszczonym środowiskiem warto rozważyć stosowanie takich produktów.

Co zrobić po uzyskaniu wyniku?

Jeśli test (domowy lub przeprowadzony u lekarza weterynarii) wskazuje na obecność przeciwciał, skonsultuj się z lekarzem weterynarii w celu dalszej oceny stanu zdrowia kota. W przypadku aktywnego zakażenia konieczne może być wdrożenie leczenia farmakologicznego oraz ścisła kontrola zdrowia zwierzęcia.

Domowe testy diagnostyczne to szybki i wygodny sposób na wstępną ocenę zdrowia kota, ale zawsze warto potwierdzić ich wyniki u lekarza weterynarii, aby podjąć właściwe kroki terapeutyczne lub profilaktyczne.

Podsumowanie

Giardioza to częsta i podstępna choroba pasożytnicza, która może dotknąć każdego psa, szczególnie w niesprzyjających warunkach higienicznych. Choć objawy mogą być łagodne lub nawet niezauważalne, zaniedbanie choroby może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Wczesne rozpoznanie i skuteczne leczenie są kluczowe dla zdrowia psa oraz ograniczenia rozprzestrzeniania pasożyta. Higiena i regularne kontrole weterynaryjne to podstawy profilaktyki, które pomagają chronić zarówno psa, jak i jego opiekuna.