Dlaczego jesienią odporność u psów i kotów spada i jak o nią mądrze zadbać?

Jesień zmienia codzienność zwierząt: krótszy dzień, wahania temperatur, wilgoć na zewnątrz i suche, ogrzewane powietrze w domu. Właśnie wtedy wielu opiekunów zauważa, że „forma” pupila jest mniej stabilna. Zanim jednak przejdziemy do praktyki, warto zrozumieć, czym jest odporność i z jakich elementów się składa – to ułatwia podejmowanie mądrych, skutecznych decyzji.

Czym jest „odporność” – krótko i konkretnie

Odporność to zespół mechanizmów, które rozpoznają, neutralizują i pamiętają o zagrożeniach (bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty). Działa na dwóch poziomach:

• Wrodzonym (nieswoistym) – szybka, „pierwsza linia”: bariera skóry i śluzówek, ruch rzęsek w drogach oddechowych, kwaśne pH żołądka, komórki żerne.
  
  

• Nabytym (swoistym) – wolniejsza, ale precyzyjna „odpowiedź celowana”, z pamięcią immunologiczną (limfocyty B i T).
  
  

W praktyce kluczowe są trzy „strażnice”: środowisko śluzówek (nos, gardło, jelita), mikrobiota jelitowa (jej równowaga to realny wpływ na odporność) oraz równowaga stres–sen–regeneracja (oś HPA, czyli neurohormonalny „hamulec ręczny” dla zapaleń).

Dlaczego odporność spada na jesień?

1) Zmiana fotoperiodu (mniej światła dziennego)
Krótszy dzień wpływa na rytm dobowy i aktywność, co pośrednio zmniejsza spontaniczny ruch, a więc i „tonus” całego organizmu. Mniej ruchu to słabsze „przepłukiwanie” dróg oddechowych i gorsza jakość snu.

2) Skoki temperatur i wilgotności (dom–dwór)
Chłód, wiatr i deszcz na zewnątrz vs. ogrzewane, suche powietrze w domu. Śluzówki nosa i gardła szybciej się przesuszają, rzęski gorzej pracują, a to ułatwia „przyklejanie się” drobnoustrojów.

3) Więcej czasu w zamknięciu
Gęstszy kontakt z innymi zwierzętami/ludźmi = większa wymiana mikroorganizmów. Drobiazgi higieniczne (miski, posłania, ręczniki) zaczynają mieć większe znaczenie.

4) Stres środowiskowy
Zmiany planu dnia, hałas (remonty), nowi domownicy. Przewlekły, niski poziom stresu to delikatne tłumienie reaktywności immunologicznej.

5) Nieprawidłowa dieta i nawodnienie
Zbyt mało wody w cieplejszym mieszkaniu, przypadkowe zmiany karmy, za dużo smaczków – to wszystko potrafi rozchwiać jelita, a jelita to ważny filar odporności.

Jak dbać o odporność jesienią – podstawy, które naprawdę działają

1) Powietrze i śluzówki

• Wilgotność 40–55%: ustaw nawilżacz lub połóż mokry ręcznik na kaloryfer. Zbyt suche powietrze podrażnia śluzówki nosa i gardła.
  
  

• Wietrzenie krótkie, ale regularne: 2–3× dziennie po 3–5 minut. Krótkie przewietrzenia odświeżają powietrze bez wyziębiania mieszkania.
  
  

• Po mokrym spacerze osusz łapy i brzuch: wilgotny chłód przy skórze sprzyja podrażnieniom i „szklance w gardle”.
  
  

2) Woda i jedzenie

• Woda „na wyciągnięcie pyska”: ustaw dodatkową miskę w pokoju, gdzie pupil najczęściej śpi; u kotów świetnie sprawdza się fontanna.
  
  

• Wymiana wody 2× dziennie: rano i wieczorem; w chłodne dni dolewaj lekko cieplejszą — bywa chętniej pita.
  
  

• Miska z dala od grzejnika: woda przy kaloryferze szybciej wyparuje i zniechęci do picia.
  
  

• Pełnoporcjowa dieta bez skoków – jeśli zmieniasz karmę, rób to przez 7–10 dni, by nie zaburzać jelit.
  
  

• Smaczki z głową – suplementy są dodatkiem, ale nie powinny „zastępować” jedzenia.
  
  

3) Ruch i regeneracja

• Codzienna aktywność: 2–3 krótsze spacery (15–25 min) lepsze niż jeden długi w ulewie.
  
  

• Zabawy węchowe: mata węchowa, „poszukiwania” w domu (10–15 min) — realnie męczą mentalnie i poprawiają dobrostan.
  
  

• Rozgrzewka i osuszenie: przy chłodzie zacznij od spokojnego marszu; po powrocie osusz łapy/brzuch i zapewnij ciepłe miejsce odpoczynku.
  
  

• Seniorzy/zwierzaki wrażliwe: wybieraj niskoudarowe formy ruchu (spokojne marsze, tory węchowe), unikaj sprintów po zimnym, mokrym podłożu.
  
  

• Sen i spokój: stałe pory karmienia i odpoczynku.

4) Porządek i profilaktyka

• Czyszczenie misek i akcesoriów: po każdym posiłku umyj i osusz miski; miskę na wodę czyść codziennie i nalewaj świeżej. Raz w tygodniu zrób gruntowniejsze mycie (miski, podkładki, pojemniki) i wypierz posłanie.

• Osobne akcesoria dla każdego zwierzęcia: ograniczasz wymianę drobnoustrojów.
  
  

• Profilaktyka weterynaryjna: aktualny plan szczepień, zabezpieczenie przeciwpasożytnicze i szybka konsultacja, jeśli pojawiają się: gorączka, nasilony kaszel/kichanie, ropna wydzielina z nosa, apatia, biegunka/wymioty lub długotrwała niechęć do jedzenia/picia.

5) Wsparcie od środka 

• Włącz na stałe w sezonie jesienno-zimowym preparat wspierający odporność np. kapsułki Immuno Twist, którego składniki wspierają prawidłową pracę układu odpornościowego i kondycję organizmu oraz mikrobiotę jelitową. 

Podsumowanie

Jesienna „forma” psa czy kota to efekt sumy prostych nawyków. Kluczowe są podstawy: świeże powietrze i odpowiednia wilgotność w domu, stały dostęp do atrakcyjnej wody i stabilne żywienie, codzienna dawka ruchu dopasowana do pogody oraz regularna higiena misek i posłania. Do tego wsparcie od środka – np. Immuno Twist. Taki zestaw realnie wspiera śluzówki i mikrobiotę, a tym samym naturalne mechanizmy obronne. Gdy jednak pojawią się niepokojące objawy (gorączka, nasilony kaszel, apatia, ropna wydzielina z nosa, wymioty/biegunka lub utrzymująca się niechęć do picia/jedzenia), skontaktuj się z lekarzem weterynarii.